چک

از چک می‌توان به عنوان کاربردی‌ترین اسناد تجاری رایج در جوامع امروزی نام‌ برد.
اما برغم کاربرد فراوان آن نیز هم‌چنان اشخاصی متعددی را می‌توان یافت که از کاربرد چک پرهیز نموده و خود را در زمره اشخاصی دانسته که با وجود افتتاح حساب جاری در بانک و دریافت دسته چک، سالیان متمادی‌ است که آن را در کنجی نگاه داشته و از صدور آن پرهیز می‌نمایند.

چه نکاتی را باید مد نظر قرار داد تا از مزایای استفاده از این سند حایز اهمیت بهر‌ه‌برد؟

در هر یک از موراد زیر بانک‌ها مجاز به پرداخت وجه چک نبوده و در صورت درخواست دارنده چک موظف به صدور گواهی عدم پرداخت (که اصطلاحاً برگشت خوردن نامیده می‌شود) می‌باشند:
الف) عدم کفایت موجودی حساب جاری و عدم امکان تأمین وجه از محل سایر حساب‌ها
ب) عدم انطباق امضای مندرج در چک با نمونه امضای معرفی‌شده توسط مشتری یا وکیل یا نماینده قانونی وی در حدود عرف بانکداری
ج) تشخیص هرگونه اختلاف در مندرجات چک در چارچوب قوانین و مقررات مربوط
د) صدور دستور عدم پرداخت توسط مشتری یا ذی‌نفع یا قائم‌مقام قانونی وی؛ در چارچوب ماده 14 قانون صدور چک با آخرین اصلاحات مصوب 1397
ه) بسته بودن حساب جاری یا انسداد بخشی از/تمامی موجودی آن به موجب قانون، دستور مرجع قضایی یا به دستور مشتری و عدم امکان تأمین وجه چک از محل سایر حساب‌ها
و) قلم خوردگی در متن چک (در صورت فقدان ظهرنویسی مرتبط با تصحیح قلم‌خوردگی)
نکته مهم: چنان‌چه حساب جاری که عهده آن چک صادر شده است دارای موجودی کافی و یا قابل برداشت نباشد، بانک موظف است در صورت درخواست دارنده چک، اقدام به پرداخت موجودی قابل برداشت نموده و برای باقی‌مانده آن، گواهی عدم پرداخت صادر نماید. چک مزبور نسبت به مبلغی که پرداخت نگردیده، بی محل محسوب شده و گواهی عدم پرداخت صادره (که گواهی عدم پرداخت قسمتی از وجه چک نامیده می‌شود) در این مورد برای دارنده چک، جانشین اصل سند چک خواهد بود.