تعریف عقد رهن
یکی از عقود مهم در مبادلات تجاری عقد رهن است که در حقوق مدنی فصل هجدهم از ماده ۷۷۱ الی ۷۹۴ به آن پرداخته شده است.
عقد رهن یکی از عقود معین است که به موجب آن بدهکار، مالی را برای وثیقه یه طلبکار میدهد. که نسبت به راهن لازم و نسبت به مرتهن جایز است.
رهن دهنده را راهن و طرف دیگر را مرتهن و مورد رهن را بهینه می گویند.
تجزیه نا پذیری و عینی بودن این عقد از اوصاف آن و ایجاب و قبول و قبض عین مرهونه از ارکان آن است. قابلیت تملک و فروش و عین بودن نیز از شرایط مال مرهونه می باشد.
اقسام رهن:
عقد رهن به تبعی و عینی تقسیم میشود؛ زمانی که ذمه شخصی به ذمه بدهکار اصلی ضمیمه می شود و به این وسیله آن را تضمین می کند. عقد رهن تبعی محسوب می شود و عقد رهن عینی در آن طلبکار بر مال معینی از اموال بدهکار حق عینی (مستقیم) می یابد.
بطور کلی شرایط حقی که برای آن میتوان عقد رهن منعقد نمود عبارت است از:
۱_مالی بودن حق
۲_قرارگرفتن حق بر ذمه
۳_ موجود بودن حق یا دست کم موجود بودن سبب آن
۴_ امکان استیفا و وصول دین از مرهونه
شایان ذکر است شناخت حقوق و تکالیفی که در اثر این عقد برای متعاقدین بوجود می آید، می تواند سبب حل بسیاری از منازعات حقوقی گردد. از جمله حقوق راهن،حق انتفاع از عین مرهون است و پرداخت هزینه نگهداری عین مرهونه و اقباض رهینه به مرتهن از تکالیف وی می باشد.
مرتهن حق تقدم بر سایر فرمت و حق اعتراض و انصراف از مورد رهن را دارد و از طرفی مکلف به حفظ، اداره و رد عین مرهونه است.
در خصوص منافع مال مرهون، در صورتی که متصل باشد جز رهن است و متعلق به مرتهن و در صورتی که منفصل باشد متعلق به راهن است.
همچنین ید مرتهن امانی است و در صورت تلف یا ناقص شدن آن مگر در صورت تقصیر مسئولیت ندارد.
منبع: شرح جامع قانون مدنی دکتر فرهاد بیات
در پایان جهت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص با ما در ارتباط باشید.