وفق ماده 27 قانون حمایت از خانواده، در طلاق غیر توافق (از طرف زوج یا زوجه) دادگاه به منظور ایجاد صلح و سازش زوجین، بایستی به داوری ارجاع نماید.
یکی از موارد الزام ارجاع به داوری در قوانین جاری، در قانون حمایت از خانواده و در خصوص تقاضای طلاق غیر توافقی می باشد.
وفق ماده 28 و تبصره های آن، زوجین یک هفته پس از ابلاع قرار ارجاع به داوری، فرصت دارند، داور را از بین اقارب خویش که متاهل و حداقل سی سال سن داشته باشد، انتخاب و به دادگاه معرفی نمایند ،در غیر اینصورت از بین سایر افراد واجد شرایط فردی را بعنوان داور خود به دادگاه معرفی نماید.
هر چند انتخاب داور از بین اقارب زوجین برگرفته از سوره نساء می باشد، اما از آنجایی که وظیفه داور معرفی شده از طرف زوجین، بررسی و مشاوره و تحقیق از وضعیت زندگی زوجین می باشد، پس به نظر می رسد، برای بهبود کیفیت نظر داوران زوجین، بایستی از افراد متخصص و ترجیحا حقوقی انتخاب شوند، زیرا با یک بررسی از نظرات داوران اقارب زوجین در پرونده های طلاق غیر توافقی در دادگاه خانواده، مشخص می شود که افراد انتخاب شده از اطلاعات و مسایل مربوط قوانین جاری حقوقی هیچ اطلاعی نداشته و فقط به صرف نسبت اقارب بودن، در چند خط مختصر و در بیستر مواقع متن از پیش تعیین شده، این جمله را برای گزارش به دادگاه خانواده ارایه می نمایند.
“ریاست محترم دادگاه خانواده … اینجانب داور انتخابی زوج یا زوجه با سعی و تلاش نتوانستم بین زوجین صلح و سازش برقرار کنم، به همین دلیل زوجین نمی توانند با هم ادامه زندگی نمایند”.
حال اگر در انتخاب داور زوجین از بین افراد حقوقی و ترجیحا از داوران حقوقی دارای مجوز داوری استفاده شود، در بررسی مسایل و مشکلات زوجین علاوه بر تسلط بر قوانین مربوطه، ریشه و منشاء مسایل و مشکلات زوجین را هم تحلیل و در صورت لزوم، برای ایجاد صلح و سازش، ارجاع به مشاوره خانوادگی اقدام خواهد نمود و در نهایت در گزارش ارایه شده به دادگاه خانواده، ضمن رعایت قوانین مربوطه، گزارش جامع و مفید در اختیار دادگاه خانواده قرار خواهد گرفت.
پس اگر قضات محترم دادگاه خانواده، در طلاق غیر توافقی ملاک را کیفیت و ماهیت موضوع طلاق در نظر گرفته و در ارجاع به داوری، افراد داری شرایط داور حقوقی انتخاب نمایند، ضمن تحقق شرایط شکلی، از نظر ماهوی نیز بسیار مفید و در صدور آراء مربوطه، و صلح و سازش نیر مفید خواهد بود.
به امید توجه بیشتر قضات محترم دادگاه های خانواده به این موضوع